İbrahim Müteferrika Kimdir Kısaca

İbrahim Müteferrika Kimdir Kısaca

İbrahim Müteferrika: Osmanlı İmparatorluğu’nda basımevi kurup Türkçe kitap yayımlayan ilk kişidir. Macar asıllı bir Osmanlı müteferrika, matbaacı, yayımcı, yazar ve çevirmendi. İstanbul’da yaşamış ve 18. yüzyıl reform hareketine katkıda bulunmuştur.

Hayatı İbrahim Müteferrika, 1674 yılında bugünkü Romanya sınırları içinde yer alan Kaloşvar şehrinde doğdu. Üniteryen bir Macar olan Müteferrika, 1692 yılında İkinci Viyana Kuşatması’ndan sonra Osmanlılara esir düştü ve İstanbul’a getirildi. Burada Müslüman oldu ve müteferrikalık yaptı. “Müteferrika,” sarayda padişah veya vezirlerin işlerine bakan görevlidir. Başka diller de bilmesinden dolayı yabancı devletlerle iletişim kuran heyetlerde bulundu.

Geçici bir süre için Türkiye’ye davet edilmiş olan Macar Beyi Ferenc Rakoczi’nin hizmetine verildi. Macaristan’daki öğrenimi sırasında basım ve hat işlerini de öğrendiğinden matbaa kurmak istedi ve 1719-1720 yılları arasında matbaayı başardı. 1719 yılında ilk kez Marmara Denizi haritasını basmayı başardı. İbrahim Müteferrika, Osmanlı Devleti’nde basımevi kurarak Türkçe kitap yayımlayan ilk kişidir.

Matbaacılık alanında da önemli bir rol oynadı. Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın desteğiyle matbaanın açılmasına izin verildi ve 1727 yılında Darü’t-Tıbâati’l Amire adlı ilk matbaa kuruldu. İbrahim Müteferrika, yurt dışından getirttiği makine ve Latin alfabesi kalıplarıyla matbaayı faaliyete geçirdi. Bu sayede Osmanlı İmparatorluğu’nda basılı eserlerin yayılmasına katkı sağladı.

1745 yılında İstanbul’da vefat eden İbrahim Müteferrika, Osmanlı matbaacılığının öncülerinden biri olarak tarihe geçti.